Obecnie dostępne terapie, które hamują postęp choroby, wpływają na zapalenia występujące w OUN przez co zmniejszają liczbę rzutów, progresję niepełnosprawności czy liczbę zmian demielinizacyjnych w mózgu to tzw. terapie immunomodulujące.
Leki immunomodulujące stosuje się przede wszystkim w rzutowo-remisyjnej postaci SM (RR MS – ang. relapsing-remitting multiple sclerosis) a rzadziej w rzutowych postaciach przewlekłych choroby. Nie są one jednak skuteczne w przypadku wtórnie postępującej i pierwotnie postępującej postaci choroby bez rzutów .
W przypadku rzutowo-remisyjnej postaci choroby zaleca się rozpoczęcie leczenia tak szybko, jak to możliwe - wtedy terapia przynosi najlepsze efekty, ponieważ leki najlepiej oddziałowują na procesy zapalne toczące się w mózgu (to właśnie te procesy przeważają w początkowej fazie choroby, w postaci rzutowo-remisyjnej).
Obecnie, do terapii immunomodulujących dostępnych na świecie zalicza się interferony beta, octan glatimeru, natalizumab, fingolimod, teriflunomid, fumaran dimetylu, alemtuzumab, mitoksantron. Czytaj więcej, aby dowiedzieć się podstawowych informacji o poszczególnych lekach, a także zapoznaj się z ulotkami produktów leczniczych w celu szczegółowego opisu działania i pełnej listy objawów niepożądanych.
Interferony beta
To naturalne substancje, które są wytwarzane przez nasz organizm w celu obrony przed zagrożeniami, takimi jak zakażenia wirusowe. Powodują redukcję rzutów oraz zmniejsza ilość zmian demielinizacyjnych, widocznych w obrazie z rezonansu magnetycznego. Do najczęstszych objawów ubocznych przyjmowania interferonów należą: objawy grypopodobne, reakcje w miejscu wstrzyknięcia.
Sposób podania (domięśniowo lub podskórnie) oraz częstość (3 razy w tygodniu, 1 raz lub co drugi dzień, lub raz na 2 tygodnie) zależy od leku.
Octan glatimeru
Powoduje redukcję rzutów oraz korzystnie wpływa na aktywność radiologiczną choroby (mniej zmian demielinizacyjnych, widocznych w obrazie z rezonansu), jak również na postęp niepełnosprawności. Lek podaje się podskórnie, raz dziennie. Do działań niepożądanych zalicza się reakcje w miejscu wkłucia, systemową reakcję na lek (zaczerwienieni skóry, ucisk w klatce piersiowej, lęk).
Fumaran dimetylu
Lek znacząco zmniejsza liczbę rzutów oraz wpływa na radiologiczny obraz choroby. Do głównych skutków ubocznych należą nagłe czerwienienie się skóry oraz objawy gastryczne (biegunka, młodości, wymioty). Lek ma postać doustną, podaje się go w postaci tabletki dwa razy dziennie – przy czym po tygodniu stosowania zaleca się zwiększenie dawki).
Natalizumab
Zmniejsza liczbę rzutów, wpływa korzystnie na aktywność radiologiczną choroby, jak również na postęp niepełnosprawności. Do działań niepożądanych należą: infekcja dróg oddechowych, infekcja układu moczowego. Niepokój mogą budzić, choć rzadko występujące przypadki PML (postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa – śmiertelna choroba wirusowa, która charakteryzuje się demielinizacją, czyli niszczeniem osłony mielinowej istoty białej mózgu, wynikająca z działania wirusa JCV). Natalizumab podaje się dożylnie, raz na 4 tygodnie.
Fingolimod
Lek zmniejsza wskaźnik rzutów. Fingolimod podaje się doustnie, raz na dobę. Do głównych działań niepożądanych należą m.in. infekcje wirusowe, zmęczenie, dolegliwości żołądkowe, bóle głowy, zapalenie zatok a do najpoważniejszych zaliczyć można: obrzęk plami żółtej, zaburzenia rytmu serca. W grupie osób przyjmujących fingolimod pojawiać się mogą również nowotwory.
Teriflunomid
Substancja wpływa na progresję niepełnosprawności, wskaźnik rzutów oraz na zmiany chorobowe pojawiające się w mózgu. Do najczęstszych objawów ubocznych należą bóle głowy, biegunki, osłabienie i wypadanie włosów. Lek podaje się raz dziennie, doustnie.
Alemtuzumab
Lek znacząco wpływa na wystąpienie rzutów oraz na postęp niepełnosprawności. Podaje się go dwa razy do roku, w postaci dożylnej infuzji. Do najczęściej raportowanych skutków ubocznych leku należą m.in.: wysypka, bóle głowy, problemy z tarczycą, gorączka, opuchlizna nosa i gardła, mdłości, problemy ze spaniem, biegunka.
Mitoksantron
Lek o działaniu immunosupresyjnym i immunomodulującym. Stosuje się go w wypadku ciężkiej, gwałtownej postaci rzutowo-remisyjnej SM lub we wtórnie postępującej postaci. Podaje się go dożylnie. Do objawów ubocznych należą: nudności, wypadanie włosów, infekcje dróg oddechowych i moczowych.
Źródło:
Beata Zakrzewska-Pniewska. Podstawy diagnostyki i leczenia stwardnienia rozsianego. Via Medica, Gdańsk 2010.
„Stwardnienie Rozsiane”, pod red. Jacek Losy. Wyd. 1, Lublin, Wydawnictwo Czelej, 2013.
www.nationalmssociety.org
Powód zmian:
Obecnie dostępne terapie, które hamują postęp choroby, wpływają na zapalenia występujące w OUN przez co zmniejszają liczbę rzutów, progresję niepełnosprawności czy liczbę zmian demielinizacyjnych w mózgu to tzw. terapie immunomodulujące.
Leki immunomodulujące stosuje się przede wszystkim w rzutowo-remisyjnej postaci SM (RR MS – ang. relapsing-remitting multiple sclerosis) a rzadziej w rzutowych postaciach przewlekłych choroby. Nie są one jednak skuteczne w przypadku wtórnie postępującej i pierwotnie postępującej postaci choroby bez rzutów (leki immunomodulujące działają na procesy zapalne występujące w OUN, natomiast w postaciach postępujących wstępują procesy neurodegeneracyjne).
W przypadku rzutowo-remisyjnej postaci choroby zaleca się rozpoczęcie leczenia tak szybko, jak to możliwe - wtedy terapia przynosi najlepsze efekty, ponieważ leki najlepiej oddziałowują na procesy zapalne toczące się w mózgu (to właśnie te procesy przeważają w początkowej fazie choroby w postaci rzutowo-remisyjnej).